Διάταξη:
- Πηγή φωτός laser Ηλίου-Νέου (He-Ne) ακτινοβολίας 633 nm και μέγιστης ισχύος 1 mW
- Μεταλλική Βάση
- 2 φιλμ με απλή και διπλή σχισμή
- Βαθμονομημένη Τροχιά
- Βαθμονομημένη οθόνη
Διαδικασία πειράματος απλής σχισμής:
Τοποθετούμε στην μεταλλική βάση το φιλμ με την απλή σχισμή, εύρους α = 0,1 mm. Ευθυγραμμίζουμε την πηγή laser και την μεταλλική βάση, πάνω στην τροχιά, έτσι ώστε η ακτίνα του laser να προσπίπτει συμμετρικά πάνω στη σχισμή. Παρατηρούμε ότι στην οθόνη παρουσιάζονται φωτεινοί και σκοτεινοί κροσσοί.
Εξήγηση:
Όταν μια ακτίνα φωτός προσπίπτει πάνω σε σχισμή εύρους α τότε εμφανίζεται το φαινόμενο της περίθλασης, σε οθόνη που απέχει απόσταση R από τη σχισμή. Σύμφωνα με την θεωρία η συνθήκη για την εμφάνιση ενός σκοτεινού κροσσού είναι asinϑ=mλ m=0,±1,±2±3…
Για R>>a sinϑ≈ϑ=mλa και sinϑ=ymR οπότε ym=mλRa όπου ym η απόσταση του σκοτεινού κροσσού m τάξης από το κέντρο της εικόνας περίθλασης. Από τα δεδομένα της διάταξης μας, επαληθεύουμε το μήκος της σχισμής (για m = 1) ym=mλRa⇒a=mλRym⇒a=1⋅633 10−9m⋅175 10−2m1,1 10−2m⇒a=0,1mm
Διαδικασία πειράματος διπλής σχισμής:
Τοποθετούμε στην μεταλλική βάση το φιλμ με τη διπλή σχισμή, εύρους α = 0,1 mm η κάθε μια και απόστασης μεταξύ των σχισμών d = 0,5 mm. Ευθυγραμμίζουμε την πηγή laser και την μεταλλική βάση, πάνω στην τροχιά, έτσι ώστε η ακτίνα του laser να προσπίπτει ομοιόμορφα πάνω στη σχισμή. Παρατηρούμε ότι στην οθόνη παρουσιάζονται φωτεινοί και σκοτεινοί κροσσοί.
Εξήγηση:
Όταν μια ακτίνα φωτός προσπίπτει πάνω σε διπλές σχισμές, εύρους α = 0,1 mm η κάθε μια και απόστασης μεταξύ των σχισμών d = 0,5 mmτότε εμφανίζεται το φαινόμενο της περίθλασης σε κάθε σχισμή και το φαινόμενο της συμβολής μεταξύ των ακτινών που φεύγουν από τις σχισμές, σε οθόνη που απέχει απόσταση R από τη σχισμή. Οι λεπτοί κροσσοί οφείλονται στη συμβολή των κυμάτων και οι πλατιοί κροσσοί οφείλονται στην περίθλαση των κυμάτων. Σύμφωνα με την θεωρία η συνθήκη για την εμφάνιση ενός φωτεινού κροσσού συμβολής είναι asinϑ=mλ m=0,±1,±2±3…
Για d,a<<R είναι sinϑ=ymR⇒ym=mλRd. Από τα δεδομένα της διάταξης μας, επαληθεύουμε την απόσταση των σχισμών ym=mλRd⇒d=mλRym⇒d=4⋅633 10−9m⋅120 10−2m0,6 10−2m⇒d=0,5mm