ΥΠΕΡΑΓΩΓΙΜΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ MEISSNER (Σύγχρονη φυσική)

ΥΠΕΡΑΓΩΓΙΜΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ MEISSNER (Σύγχρονη φυσική)

Το μέγεθος της ηλεκτρικής ειδικής αντίστασης των υλικών τα κατατάσσει σε αγωγούς, ημιαγωγούς, μονωτές και υπεραγωγούς. Για ένα κοινό μεταλλικό αγωγό όπως ο Cu η ειδική αντίσταση ρ σε θερμοκρασία δωματίου (ΘΔ) είναι πολύ μικρή (~1.7·10-8 Ωm) και μειώνεται σταδιακά όσο ελαττώνεται η θερμοκρασία. Για έναν κοινό ημιαγωγό χωρίς προσμίξεις όπως το καθαρό Si η αντίστασή του σε ΘΔ είναι της τάξης των 103 Ωm και αυξάνει εκθετικά όσο ελαττώνεται η θερμοκρασία. Η ειδική αντίσταση των μονωτών όπως το ξύλο είναι υψηλή (> 109 Ωm) και σχεδόν ανεξάρτητη της θερμοκρασίας. Η ειδική αντίσταση των υπεραγωγών όπως το YBa2Cu3O7 γίνεται απότομα ίση με μηδέν κάτω από μία κρίσιμη τιμή θερμοκρασίας TC.

 super_conductivity super_conductivity1

Οι υπεραγωγοί σε θερμοκρασίες υψηλότερες της TC έχουν πεπερασμένη ειδική αντίσταση χαρακτηριστική αγωγών (ή σπανιότερα ημιαγωγών) και λέμε ότι βρίσκονται σε ‘κανονική κατάσταση’.

Μία από τις βασικές ιδιότητες των υπεραγωγών είναι η εμφάνιση του φαινόμενου Meissner. Κατά το φαινόμενο αυτό οι μαγνητικές γραμμές ενός εξωτερικού μαγνητικού πεδίου δεν μπορούν να διέλθουν από το εσωτερικό του υπεραγωγού. Με την επιβολή ενός εξωτερικού μαγνητικού πεδίου Η σε κομμάτι συμπαγούς υπεραγώγιμου υλικού και σε θερμοκρασίες χαμηλότερες από την κρίσιμη θερμοκρασία TC, δημιουργούνται επιφανειακά υπεραγώγιμα ρεύματα τα οποία έχουν ως αποτέλεσματα: 1) στο εσωτερικό του υπεραγώγιμου υλικού η μαγνητική επαγωγή B0(H+M) (όπου Μ η μαγνήτιση) να μηδενίζεται και 2) να δημιουργείται γύρω από τον υπεραγωγό ένα μαγνητικό πεδίο το οποίο αντιτίθεται (είναι κατοπτρικό) στο επιβαλλόμενο εξωτερικό μαγνητικό πεδίο.

Αν το εξωτερικό πεδίο Η προέρχεται από έναν μόνιμο μαγνήτη που βρίσκεται κοντά στον υπεραγωγό, τότε το πεδίο που επάγεται από τον υπεραγωγό στον χώρο γύρω απ’ αυτόν θα προκαλεί με την σειρά του την εμφάνιση απωθητικής δύναμης στον μαγνήτη. Αν η μάζα του μαγνήτη και το μαγνητικό πεδίο που δημιουργεί γύρω του έχουν κατάλληλες τιμές, τότε ο μαγνήτης μπορεί να αιωρείται πάνω από έναν υπεραγωγό κατάλληλων διαστάσεων λόγω αυτής της απωθητικής δύναμης, η οποία εξουδετερώνει το βάρος του.

Διαδικασία:Τοποθετούμε το συμπαγές κομμάτι YΒa2Cu3O7 στην βάση του ειδικού δοχείου. Γεμίζουμε το δοχείο με υγρό άζωτο εωσότου ο υπεραγωγός μόλις που να καλύπτεται από την ελεύθερη επιφάνεια του υγρού. Τοποθετούμε με προσοχή τον μικρό (σε μέγεθος) αλλά ισχυρό (σε τιμή μαγνητικού πεδίου) μαγνήτη πάνω από τον υπεραγωγό σε κατάσταση αιώρησης χρησιμοποιώντας κατάλληλες λαβίδες. Η ισορροπία του μαγνήτη πάνω από τον υπεραγωγό μπορεί να προσομοιαστεί με την μαγνητική αιώρηση κατοπτρικά διατεταγμένων μαγνητών, με την βασική διαφορά ότι εδώ ο μαγνήτης μπορεί να αιωρείται πάντα και ανεξάρτητα από τον προσανατολισμό των μαγνητικών του πόλων. Οι υπεραγωγοί λοιπόν θεωρούνται ότι είναι τα ιδανικά διαμαγνητικά υλικά.

super_conductivity2